Ασθενής: «Γιατρέ, ο πόνος στο αυτί δε με αφήνει να ησυχάσω! Τι να κάνω»;
Γιατρός: «Έλα να σε δω».
Ασθενής: «Ωχ γιατρέ, που να έρχομαι τώρα… Δεν υπάρχει κάτι να μου δώσεις από το τηλέφωνο, Έχω άυλη (συνταγογράφηση)»
Αυτή είναι μία τυπική τηλεφωνική συνομιλία με έναν ασθενή που παρουσιάζει πόνο στο αυτί. Ένα σύμπτωμα για το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θεωρούν απαραίτητη την κλινική εξέταση. Δυστυχώς, κάνουν λάθος.
Πόνος στο αυτί – Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται η ωταλγία
Η ωταλγία ή αλλιώς πόνος στην περιοχή του αυτιού, δεν είναι διάγνωση, είναι σύμπτωμα. Είναι αρκετά συχνό, όπως επίσης είναι πολύ συχνή η επιθυμία των ασθενών να λάβουν θεραπεία χωρίς να προηγηθεί η διάγνωση.
Όμως, ο πόνος στο αυτί μπορεί να έχει διάφορες αιτίες. Χωρίς εξέταση δεν γίνεται να βγάλουμε διάγνωση και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να προτείνουμε την κατάλληλη θεραπεία. Δυστυχώς, αρκετοί ασθενείς επιλέγουν να ακολουθήσουν μια φαρμακευτική αγωγή που τους προτείνει κάποιος φίλος ή συγγενής με ανάλογο πρόβλημα. Άραγε, υπάρχει πρόβλημα όταν παίρνουμε φάρμακα χωρίς να είναι αυτά που χρειαζόμαστε;
Γιατί δεν συνταγογραφούμε φάρμακα έτσι απλά;
Η λήψη φαρμάκων δεν πρέπει να γίνεται Κι όμως, πολλά μπορούν να συμβούν. Από διάρροιες, ηπατικές βλάβες, επικίνδυνες αλλεργικές εκδηλώσεις, χώρια την πολυανθεκτικότητα των μικροβίων και τον κίνδυνο να μην έχουμε δραστικές αντιβιώσεις σε λίγα χρόνια. Ούτε οι σταγόνες είναι αθώες, αν τις παίρνουμε χωρίς λόγο. Συνδέονται με ανάπτυξη μυκήτων, επειδή διαταράσσουν τη χλωρίδα του έξω ακουστικού πόρου. Επίσης, ενδέχεται να είναι τοξικές για το έσω αυτί, εάν υπάρχει τρύπα στο τύμπανο.
«Εντάξει γιατρέ, σιγά μη συμβεί. Που να ρχομαι τώρα».
Αντιβίωση ή σταγόνες για την «ωτίτιδα», σπάνια και τα δύο ταυτόχρονα
Κι όμως, ο πιο σημαντικός λόγος να έρθετε είναι επειδή συνήθως χρειάζεται αντιβίωση ή σταγόνες ή τίποτα από τα δύο. Και τα δύο μαζί χρειάζονται σπάνια!
«Μα τι εννοείτε γιατρέ»;
Οι σταγόνες χρειάζονται στην εξωτερική ωτίτιδα, δηλαδή στην οξεία φλεγμονή (συνήθως από βακτήρια) του έξω ακουστικού πόρου. Εκεί που μπαίνει η μπατονέττα. Δηλαδή εκεί που δεν θα έπρεπε να μπαίνει η μπατονέττα.
«Ωχ γιατρέ, μην αρχίζεις με αυτά που λέτε εσείς οι ωρυλά, που έχετε δαιμονοποιήσει την μπατονέττα».
Τελικά, πότε να χρησιμοποιούμε τις μπατονέττες;
Ποτέ. Ξέρετε τι λένε οι Άγγλοι; Στον έξω ακουστικό πόρο επιτρέπεται να μπει μόνο ο αγκώνας σας. Δοκιμάστε παρακαλώ.. Κι αυτό το λένε για συγκεκριμένους λόγους, όχι για να γελάμε μόνο. Ο ρόλος του κεριού δεν είναι για να το βγάζουμε! Προστατεύει από βακτήρια και δημιουργεί όξινο περιβάλλον για να μην αναπτύσσονται μύκητες. Επίσης, όταν εμείς βάζουμε μπατονέττες (ή άλλα), προκαλούμε μικροτραυματισμούς του έξω ακουστικού πόρου και δημιουργούμε μικροδιόδους να περάσουν τα βακτήρια. Έτσι δημιουργούμε τις οξείες εξωτερικές ωτίτιδες.
Βεβαίως, αυτός δεν είναι ο μοναδικός λόγος. Υπάρχουν και άνθρωποι που δυστυχώς έχουν ευαισθησία στο αυτί και παθαίνουν συχνά εξωτερικές ωτίτιδες χωρίς να τοποθετούν διάφορα στο αυτί.
Διαβάστε ακόμα: Τρέχει υγρό από το αυτί…
Θεραπεία εξωτερικής ωτίτιδας
Η θεραπεία της οξείας εξωτερικής ωτίτιδας είναι επιθετικός καθαρισμός του πύου και μόνο σταγόνες ενάντια των βακτηρίων! Άμα είναι εκτεταμένη η φλεγμονή κι οδηγεί σε απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου, τότε χρειάζεται να βάλει κάποιος ένα μπαμπακάκι για να μεταφερθούν οι σταγόνες μέσω αυτού στο βάθος του έξω ακουστικού πόρου. Αν κάποιος αλλάζει αυτό το μπαμπάκι (προφανώς στο ιατρείο του γιατρού) κάθε 2-3 ημέρες, οι πιθανότητες επιτυχίας της θεραπείας είναι πολύ υψηλές.
Αντιβίωση ενδείκνυται μόνο σε επιμένουσες περιπτώσεις όπου οι σταγόνες πλέον δεν μπορούν να βοηθήσουν από μόνες τους. Εκεί θα χρειαστεί σίγουρα και μία καλλιέργεια για να ανακαλύψουμε το υπεύθυνο βακτήριο και την πιο ενδεδειγμένη αντιβίωση. Στην περίπτωση που χρειαστεί αντιβίωση, αυτή είναι ενδοφλέβια στο νοσοκομείο, καθώς μιλάμε για επικίνδυνες περιπτώσεις, στην οποία απαιτείται επιθετική θεραπεία με συνεχείς καλλιέργειες, καθημερινούς καθαρισμούς, υψηλές δόσεις αντιβίωσης και καταπολέμηση του σακχαρώδη διαβήτη, εάν αυτός υπάρχει. Αντιβίωση σε χαπάκια δίνεται όταν αυτοί οι ασθενείς πηγαίνουν σπίτι τους, για 6-12 εβδομάδες.
Ο πόνος στο αυτί σύμπτωμα και για τη μέση ωτίτιδα
«Άρα, ο/η γνωστός μου πήρε τζάμπα την αντιβίωση, γιατρέ»;
Δεν γνωρίζω για το/-η γνωστό σας, αλλά μία άλλη συχνή αιτία ωταλγίας είναι η μέση ωτίτιδα. Δηλαδή η φλεγμονή του μέσου ωτός (ο χώρος μεταξύ έξω και έσω αυτιού) από βακτήρια. Απαιτείται σε αυτήν την περίπτωση αντιβίωση σε χαπάκια μόνο, καθώς οι σταγόνες φτάνουν μόνο μέχρι το τύμπανο και δεν μπορούν να εισέλθουν στο μέσο αυτί!
Αιτίας ωταλγίας που ΔΕΝ οφείλονται στο αυτί!
«Καταλάβαμε γιατρέ.. Ξέρετε κάτι; Δεν μας νοιάζουν ούτε οι πιθανές διάρροιες ούτε οι αλλεργίες ούτε οι πιθανοί μύκητες ούτε η μικροβιακή ανθεκτικότητα, γράψε και τα δύο, κάποιο θα δράσει και όλα καλά, που να “ρχομαι” τώρα, έχει κίνηση, κτλ κτλ».
Ούτε αυτό είναι σωστό όμως. Μία άλλη συχνή αιτία ωταλγίας είναι ο πόνος να προέρχεται από αλλού, πάντως όχι από τα αυτιά! «Θα μας τρελάνεις γιατρέ, πως γίνεται αυτό»; Βάλτε το δείκτη του χεριού σας μπροστά από το λοβίο του αυτιού και ανοιγοκλείστε το στόμα σας. Αυτό που πιάνετε να κουνιέται είναι η κροταφογναθική άρθρωση. Η άρθρωση της κάτω γνάθου με την άνω γνάθο. Αν αυτή φλεγμαίνει, μπορεί να πονάει η περιοχή, κι ο ασθενής νομίζει ότι πονάει το αυτί του! Και σε αυτήν την περίπτωση ούτε οι σταγόνες θα λειτουργήσουν ούτε η αντιβίωση!
Άλλες αιτίες «ωταλγίας» είναι απόστημα έξω ακουστικού πόρου που γίνεται καλά μόνο με χειρουργική διάνοιξη, διαταραχές δοντιών, φάρυγγα, λάρυγγα, θυρεοειδούς και πάει λέγοντας. Μόνο μία πλήρης εξέταση θα δείξει την σωστή διάγνωση. Επισκεφτείτε τον Ωτορινολαρυγγολόγο σας!