Οι εμβοές δεν εμφανίζονται σε όλους τους ασθενείς ούτε με τον ίδιο ήχο, ούτε με την ίδια ένταση. Ωστόσο, είναι για όλους το ίδιο ενοχλητικές, γι’ αυτό και πάντα η αγωνία όλων των ασθενών αποτυπώνεται με την ίδια έκφραση: «Δηλαδή γιατρέ, δεν υπάρχει φάρμακο για τις εμβοές;»
Είναι «μία οντότητα» οι εμβοές;
Οι εμβοές είναι αυτό που αλλιώς ονομάζουμε βουητό στα αυτιά. Ο διάλογος ανάμεσα σε δύο ασθενείς (Α και Β) με εμβοές στην αίθουσα αναμονής ενός ΩΡΛ ιατρείου θα μπορούσε να είναι ο ακόλουθος:
Α: «Εμένα ο ήχος μου ακούγεται μάλλον χαμηλής συχνότητας και τον έχω εδώ και μήνες.»
Β: «Α, μάλιστα. Εμένα είναι σίγουρα υψηλής συχνότητας και τον έχω δυστυχώς χρόνια».
Α: «Πως ακούγεται δηλαδή εσένα; Εμένα ακούγεται σα βαθύ συνεχόμενο φύσημα.»
Β: «Α καλύτερα αυτό, εμένα ακούγεται σα μία μακρόσυρτη κόρνα υψηλής συχνότητας.»
Έρχεται και τρίτος ασθενής (Γ) και λαμβάνει μέρος στη συζήτηση:
Γ: «Αχ, με συγχωρείτε, δεν μπόρεσα παρά να ακούσω τι λέγατε. Εμένα μου φαίνεται ότι ακούω την καρδιά μου από το αριστερό μου αυτί, και κυρίως το βράδυ όταν όλα είναι ήσυχα. Και δεν μπορώ να κοιμηθώ. Ισχύει ότι ακόμη δεν έχουν βρει θεραπεία; Μα τι κάνουν τέλος πάντων;»
Και όπως καταλαβαίνετε, η συζήτηση μπορεί να συνεχιστεί με την παρουσία κι άλλων ασθενών, που ο καθένας περιγράφει το πρόβλημά του.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι εμβοών. Υπάρχουν ήχοι σαν υπόκωφο φύσημα, σαν υψηλόσυχνη κόρνα, ήχοι που κάνουν κλικ, άλλοι άνθρωποι ακούν τον ήχο των αγγείων τους ή τον ήχο της καρδιάς τους. Άλλοι έχουν τις εμβοές για χρόνια, άλλοι τις έχουν εδώ και λίγες ημέρες. Άλλοι ακούν εμβοές από ένα αυτί, άλλοι κι από τα δύο.
Αντικειμενικές και υποκειμενικές εμβοές
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι κάποιες από τις εμβοές του ασθενούς μπορεί να τις ακούσει και ο γιατρός με ειδικό εργαλείο που μοιάζει με στηθοσκόπιο (αλλά δεν έχει «στηθοσκόπιο»). Αυτό έχει δύο ζευγάρια ακουστικών που ενώνονται με ένα καλώδιο. Ο γιατρός τοποθετεί ένα ζευγάρι ακουστικών στον ασθενή και το άλλο στα δικά του αυτιά. Έτσι δύναται να ακουστούν οι λεγόμενες “αντικειμενικές” εμβοές (όπως ίσως τα κλικ κλικ, ο ήχος της καρδιάς, κ.α.), που προέρχονται από διάφορες αιτίες, όπως μυοκλονίες της υπερώας, αγγειακές διαταραχές κ.α.
Οι άλλες εμβοές, οι “υποκειμενικές”, είναι κάτι άλλο. Ανοίγει παρένθεση, να αναφέρουμε ότι εμβοές που ακούγονται σπάνια σε στρεσογόνες καταστάσεις και διαρκούν μερικά δευτερόλεπτα δεν είναι παθολογικές, κλείνει η παρένθεση. Οι υποκειμενικές εμβοές συμβαίνουν συνήθως επί εδάφους κάποιας ταλαιπωρίας που έχουν υποστεί τα νευρικά κύτταρα του αυτιού, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο, όπως η χρόνια εκφύλιση λόγω μουσικής, η αιφνίδια νευροαισθητήρια βαρηκοΐα κ.α.
«Μα πως συμβαίνουν οι υποκειμενικές εμβοές, γιατρέ;»
Μπορούμε να το περιγράψουμε ως εξής: Έστω ότι το αυτί παθαίνει κάποια βλάβη και ξαφνικά ακούει λιγότερο. Ο εγκέφαλος δεν μπορεί να το συλλάβει αυτό και αναρωτιέται τι έπαθε το αυτί και δεν λειτουργεί; Εκείνη την στιγμή, για να αντιρροπήσει αυτό το γεγονός, ενδέχεται να δημιουργήσει σιγά σιγά ένα ψεύτικο ήχο που φαίνεται σαν να προέρχεται από το αυτί, όμως δεν προέρχεται τελικά από το αυτί, αλλά αυτοδημιουργείται μάλλον από τον εγκέφαλο.
«Να σου πω γιατρέ, είμαι 80 χρονών και δεν ακούω πια σχεδόν τίποτα, οι εμβοές όμως με έχουν ζαλίσει πολύ. Μήπως να κόψουμε το ακουστικό νεύρο να ηρεμήσω τουλάχιστον;»
Ενώ στην αρχή των εμβοών, μία θεραπεία της ακουστικής βλάβης με επαναφορά της ακοής στο επίπεδο πριν τη βλάβη είναι πιθανό να ωφελήσει πολύ τις εμβοές ή ακόμη και να τις εξαφανίσει, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο και όταν κάποιος πάσχει καιρό από εμβοές. Ακόμη και το ακουστικό νεύρο να κόψει κάποιος (έχει γίνει), δεν πρόκειται να εξαφανιστούν, γιατί είναι σαν ήχος φάντασμα ως αντίδραση στην ακουστική βλάβη. Όμως, σε περίπτωση κώφωσης, εάν κάποιος τοποθετήσει κοχλιακό εμφύτευμα (ή ακουστικό βαρηκοΐας), τότε υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να μειωθούν σημαντικά οι εμβοές, καθώς κάποιος θα λαμβάνει όλα τα εξωτερικά ακουστικά ερεθίσματα και τότε οι εμβοές δεν θα λαμβάνονται τόσο υπόψιν.
Διαβάστε επίσης: «Δεν ακούω καλά…» Ποιες οι αιτίες της βαρηκοΐας
Θεραπείες εμβοών
«Μας μπέρδεψες γιατρέ. Τελικά υπάρχει φάρμακο;»
Δυστυχώς ακόμη όχι. Υπάρχουν οι εξής θεραπείες για τις εμβοές:
- Η συμβουλευτική θεραπεία, όπου η συζήτηση με τον ασθενή για το πρόβλημα οδηγεί σε καθησυχασμό.
- Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία. Η βιβλιογραφικά πιο επιδραστική θεραπεία έναντι των εμβοών. Δυστυχώς δεν είναι χάπι. Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία στοχεύει
- στην μείωση της εστίασης της προσοχής για τα ακουστικά ερεθίσματα (εμβοές).
- στην επανεκτίμηση των εμβοών και των συνεπειών τους (αποκαταστροφοποίηση).
«Και που μπορώ να τη βρω γιατρέ;» Είναι ομολογουμένως λίγο δύσκολο. Φανταστείτε ότι στο εξωτερικό (π.χ. στη Νότια Γερμανία) υπάρχουν ειδικές κλινικές που προσφέρουν τη συγκεκριμένη θεραπεία. Είναι ουσιαστικά μία καθημερινή άσκηση του μυαλού, η οποία υποεκτιμά τη σημασία των εμβοών.
Άλλες θεραπείες με αμφιλεγόμενα ακόμη αποτελέσματα είναι:
- Φάρμακα που ενδείκνυνται σε έδαφος άλλων συννοσηροτήτων, όπως ψυχιατρικά νοσήματα. Άλλα φάρμακα όπως ginkgo biloba, κορτιζόνη, ανταγωνιστές γλουταμίνης, αντικαταθλιπτικά, μελατονίνη κ.α., δεν έχει βρεθεί ότι όντως επηρεάζουν θετικά. Ίσως όμως να υπάρχουν κάποιες σκόρπιες αναφορές κι ίσως να αξίζουν κάποια από αυτά να δοκιμαστούν.
- Ακουστικά βαρηκοΐας για να βελτιωθεί η ακοή, έτσι ώστε να μην ακούγονται τόσο έντονα οι εμβοές.
- Τα κοχλιακά εμφυτεύματα έχουν καλύτερα αποτελέσματα από τα ακουστικά βαρηκοΐας.
- Δεν υπάρχουν ακόμη δεδομένα για υπερβαρικό O2, βελονισμό, διακρανιακό ηλεκτρομαγνητικό ερεθισμό, μουσικοθεραπεία.
- Ενδέχεται να βοηθήσουν και αυχενικές ή γναθοορθοπεδικές θεραπείες.
Συμπερασματικά
Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε τον ρόλο της πλήρους ωτορινολαρυγγολογικής εξέτασης, της αντικειμενικής μέτρησης της ακοής, της μαγνητικής τομογραφίας και του τριπλεξ αγγείων τραχήλου και σπονδυλικών αρτηριών στον αποκλεισμό άλλων αιτιών. Σε κάθε περίπτωση, επισκεφτείτε τον Ωτορινολαρυγγολόγο σας!
